Cảm giác thất bại trong quá trình học Y khoa

Trong quá trình đào tạo y khoa, cảm giác thất bại và cảm xúc tiêu cực là những trải nghiệm không thể tránh khỏi. Nói một cách phóng đại, nếu bạn chán học, hãy gặp bất kỳ sinh viên Y nào và hỏi về cuộc sống của họ.

Nghiên cứu của Mills, Lynnea M. với tựa đề “When You’re in It, It Feels Like It’s Everything”: Medical Students’ Experience of Failure and Remediation in the United States and the Netherlands đã cho bằng chứng rõ ràng hơn về cảm xúc của sinh viên y khoa khi họ trải qua thất bại và tham gia hỗ trợ từ nhà trường.

Bài viết này sẽ khái quát kết quả nghiên cứu và bàn luận thêm về góc nhìn và giải pháp cho sinh viên Y.

Tổng quan nghiên cứu

Mục tiêu của Mills và cộng sự là hiểu rõ hơn về trải nghiệm cảm xúc của sinh viên khi thất bại tại trường Y. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp định hướng cải thiện các chương trình hỗ trợ sinh viên vượt qua khó khăn.

Nhóm nghiên cứu phỏng vấn 14 sinh viên (từ 2 trường Y ở Hoa Kỳ và 2 trường Y ở Hà Lan) đạt kết quả dưới mức tiêu chuẩn trong ít nhất 1 bài đánh giá tại trường Y. Có 5 điểm chính được rút ra như sau:

  • Hầu hết cảm thấy xấu hổ: Nghiên cứu nhấn mạnh rằng cảm giác xấu hổ là một phản ứng cảm xúc thường gặp của các sinh viên khi thất bại. Họ sợ bị bạn bè, giáo viên hoặc bệnh nhân đánh giá. Theo thời gian, nhiều người quen dần và nhận ra rằng cảm xúc xấu hổ đó không có cơ sở, mặc dù cảm giác này thường kéo dài ở một mức độ nào đó.
  • Nghi ngờ bản thân: Sinh viên Y thường xuyên nghi ngờ, đặt câu hỏi liệu mình có phù hợp với Y khoa. Mặc dù một số lấy lại được sự tự tin theo thời gian, nhưng nhiều sinh viên vẫn tiếp tục đấu tranh với cảm giác không đủ năng lực, đặc biệt là khi so sánh bản thân với bạn bè.
  • Oán giận và tìm lý do bên ngoài: Ban đầu, nhiều học sinh đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài về thất bại của mình, như bài đánh giá không công bằng hoặc do căng thẳng cuộc sống. Tuy nhiên, theo thời gian, họ thường chuyển sang quan điểm cân bằng hơn, thừa nhận rằng có lẽ điểm mạnh của bản thân không phù hợp với bài đánh giá đã trượt đó.
  • Mối lo ngại về sự nghiệp: Sinh viên Y Hoa Kỳ lo lắng nhiều hơn về sự nghiệp tương lai, ví dụ viện tham gia hỗ trợ sẽ được nhắc đến trong thư giới thiệu và ảnh hưởng đến khả năng đậu chương trình nội trú sau này. Ngược lại, sinh viên Hà Lan ít lo lắng hơn, vì hệ thống của Hà Lan cho phép thời gian học kéo dài hơn và sinh viên có cơ hội việc làm ngay khi tốt nghiệp đào tạo y khoa.
  • Phản ứng trái chiều khi tham gia hỗ trợ: Phản ứng đối với chương trình hỗ trợ rất khác nhau giữa các sinh viên. Một số đánh giá cao hướng dẫn và hỗ trợ mà họ nhận được, giúp họ lấy lại sự tự tin. Những sinh viên khác cảm thấy sự hỗ trợ không đủ hoặc khó tiếp cận, đặc biệt nếu không bắt buộc.

Bàn luận về “thất bại” trong học Y khoa

Trước tiên, cần định nghĩa lại “thất bại” trong quá trình học Y khoa. Ngoài kiến thức Y khoa, một nhân viên Y tế cần có kỹ năng giao tiếp và tính chuyên nghiệp. Điều này quan trọng ở chỗ, chúng ta không điều trị bệnh mà điều trị “người” bệnh. Kỹ năng giao tiếp và tính chuyên nghiệp sẽ giúp duy trì “lửa nghề” và động lực trau dồi kiến thức, kể cả phải thi lại bao nhiêu lần đi chăng nữa. Như vậy, trượt vài môn không đồng nghĩa và cũng không ám chỉ rằng bạn sẽ trở thành một bác sĩ tệ.

Thứ hai, cần bình thường hóa thất bại trong Y khoa. Thất bại là điều đương nhiên vì Y khoa là học hỏi suốt đời; nếu không, bạn cứ “nhảy thẳng vào” bệnh viện, cứu sống bất kỳ ai đó và nhận lương hằng tháng. Các trường Y cần thúc đẩy văn hóa chấp nhận sai lầm như một phần của quá trình học tập. Điều quan trọng là đảm bảo giám sát đầy đủ, đảm bảo kết cục và tuân thủ pháp lý trong thực hành Y khoa.

Giải pháp cho sinh viên Y

Để sinh viên y khoa chuẩn bị tốt hơn cho các thử thách trong học tập và thi cử, dưới đây là một số gợi ý:

  • Tách biệt quá khứ: Bước vào trường Y và bỏ lại những thành tựu đã qua là bước đầu để tận hưởng Y khoa. Duy trì giá trị bản thân là tốt, nhưng khiến những giá trị đó trở thành tiêu chuẩn cho tương lai sẽ đày đọa bản thân và tự chôn vùi những tiềm năng mới.
  • Chấp nhận sự quân bình: Chấp nhận rằng bạn không phải thiên tài và giờ đây phải đối mặt với điểm mạnh và điểm yếu của chính mình. Thi lại giải phẫu không có nghĩa là bạn nên từ bỏ ước mơ trở thành bác sĩ ngoại khoa. Việc nhìn nhận điểm yếu như một cơ hội học hỏi sẽ giúp sinh viên giảm bớt gánh nặng tâm lý.
  • Luyện tập kỹ năng tự học và quản lý thời gian: Khoảng thời gian học Y chủ yếu xoay quanh bàn học và giường bệnh. Sinh viên nên học cách phân chia thời gian hợp lý giữa học tập và nghỉ ngơi, đồng thời rèn luyện khả năng tập trung vào từng nhiệm vụ một cách hiệu quả.
  • Tạo nhóm học tập: Hãy hỏi bất kỳ nhân viên Y tế nào rằng điều gì đã giúp họ vượt qua thời gian còn sinh viên, sẽ không một ai bỏ sót nhóm bạn cùng ôn bài trước mỗi kỳ thi. Thậm chí đối với nhiều người, đây là yếu tố quyết định thành công của họ ở hiện tại. Hãy tạo nhóm bạn có cùng mục tiêu, cùng hiểu bài, cùng đến bệnh viện, cùng ôn thi và cùng tận hưởng sau kỳ thi. Khi đó, dù đứng trước cửa ải đau khổ, áp lực đã vơi đi một nửa rồi.
  • Tìm kiếm hỗ trợ từ nhà trường: Các chương trình tư vấn tâm lý và hỗ trợ học tập nên được triển khai mạnh mẽ hơn để giúp sinh viên đối phó với căng thẳng và áp lực. Những người đã trải qua quá trình thành công nên chia sẻ kinh nghiệm để tạo động lực cho các sinh viên khác.
  • Tạm nghỉ một thời gian: Hầu hết mọi người đều muốn vào đại học năm 18 tuổi và tốt nghiệp Y khoa năm 24 tuổi. Tuy nhiên, chẳng có gì thất bại nếu bạn tạm dừng một thời gian và quay trở lại vào năm sau. Đến một giới hạn nào đó, hãy cho mình thời gian sắp xếp lại cuộc sống, ôn tập kiến thức cũ, và trở lại vững vàng hơn.

Kết luận

Nghiên cứu cũng bổ trợ cho những tiến bộ trong chương trình giáo dục Y khoa hiện nay. Các mô hình đào tạo bắt đầu chuyển dịch sang đánh giá quá trình thay vì chỉ tập trung vào đánh giá cuối kỳ. Ngoài ra, một số trường Y trên thế giới đã bắt đầu chương trình Y khoa miễn phí 100% nhằm giảm thiểu gánh nặng tài chính trên con đường học tập và hành nghề Y khoa.

Kết bài, nếu bạn đang đọc bài viết này và dù bạn đang là sinh viên Y hoặc học viên sau đại học, hãy hít thở và tận hưởng đau khổ! Bởi vì “When you’re in it, it feels like it’s everything”, tạm dịch “Khi trong khốn khó, bạn cảm giác như đó là cả cuộc đời bạn”. Để rồi sau khi vượt qua, bạn nhận ra “Once you conquer the mountain, it’s just another stone.”, tạm dịch “Một khi bạn chinh phục được ngọn núi, đó cũng chỉ là một hòn đá mà thôi.”