Bệnh nhân nữ 60 tuổi tiền căn trầm cảm và đái tháo đường tuýp 2 kiểm soát kém đến khám vì nôn nhiều lần trong 3 tháng nay. Cô thường xuyên thấy buồn nôn, nôn 1-2 lần mỗi ngày, kèm ăn mau no. Ngoài ra, cô cũng thấy đau âm ỉ vùng thượng vị, đôi khi làm cô thức giấc ban đêm. Cô sụt 2.5 kg trong 3 tháng qua.
Tiền căn ghi nhận đái tháo đường kiểm soát kém (HbA1c gần nhất là 9.5). Thuốc đang sử dụng gồm glyburide, metformin, và amitriptyline.
Khám lâm sàng ghi nhận chướng bụng và giảm cảm giác ngoại biên, và không ghi nhận bất thường khác.
Kết quả công thức máu, ion đồ, BUN, creatinin, và men gan bình thường. Siêu âm bung không ghi nhận sỏi túi mật. Nội soi ống tiêu hoá trên và CT scan bụng bình thường.
Cần làm gì tiếp theo để giúp chẩn đoán?
A. Chụp X-quang thực quản với barium
Chưa chính xác!
Triệu chứng của bệnh nhân không thuộc nhóm bệnh lý thực quản (nuốt khó, nuốt đau), do đó không cần đề nghị chụp X-quang thực quản với barium trên bệnh nhân này.
B. Xạ hình khảo sát làm trống dạ dày
Chính xác!
Liệt dạ dày (gastroparesis) hay tăng thời gian làm trống dạ dày là nguyên nhân thường gặp gây buồn nôn, nôn, mau no, và sụt cân ở bệnh nhân kiểm soát đái tháo đường kém. Bệnh nhân cũng có thể có chướng bụng ở thượng vị và làm thức giấc ban đêm, tuy nhiên đây là triệu chứng không đặc hiệu. Thuốc anticholinergic (như amitriptyline) có thể làm nặng thêm triệu chứng.
Xét nghiệm chẩn đoán tốt nhất là xạ hình khảo sát làm trống dạ dày tìm bằng chứng tăng thời gian làm trống dạ dày.
Điều trị bao gồm loại bỏ các yếu tố thúc đẩy như nhóm thuốc opiates hay anticholinergic, kiểm soát đái tháo đường, và điều trị dùng thuốc như metoclopramide hoặc erythromycin.
C. Nội soi đại tràng
Chưa chính xác!
Triệu chứng của bệnh nhân không gợi ý bệnh lý đại tràng hay thiếu máu thiếu sắt nên không có chỉ định nội soi đại tràng.
D. Cộng hưởng từ mật tụy (MRCP)
Chưa chính xác!
Nếu bệnh nhân không tăng men ALP (alkaline phosphatase) và siêu âm bụng không có bằng chứng của giãn ống mật chủ thì không có chỉ định MRCP.
E. Sinh thiết ruột non
Chưa chính xác!
Chỉ định sinh thiết ruột non khi nghĩ đến ruột kém hấp thu (intestinal malabsorption).