Bệnh nhân nam 72 tuổi đến khám vì các cơn khó thở khi gắng sức, kèm hồi hộp và thỉnh thoảng ho ra máu. Nghe tim ghi nhận âm thổi tâm trương cường độ 2/6 ở mỏm tim.
Nguyên nhân nghĩ đến nhiều nhất gây ra âm thổi trên bệnh nhân này là gì?
Bệnh sử và khám lâm sàng gợi ý hẹp van hai lá.
Triệu chứng cơ năng:
- Khó thở có thể là thứ phát do phù phổi.
- Hồi hộp đánh trống ngực thường liên quan đến rối loạn nhịp nhĩ (ngoại tâm thu nhĩ PVC, nhịp nhanh trên thất SVT, rung nhĩ, hay cuồng nhĩ).
- Ho ra máu có thể do tăng áp phổi và vỡ tĩnh mạch phế quản.
Triệu chứng thực thể:
- Âm thổi tâm trương nghe ở mỏm tim cũng phù hợp hẹp hai lá. Nếu nhịp của bệnh nhân là nhịp xoang thì ở cuối thì tâm trương, tâm nhĩ trái co tống máu qua van hai lá xuống tâm thất. Khi đó, âm thổi nghe được là do tăng tốc độ máu chảy qua van hai lá đang hẹp.
Bệnh sinh của hẹp hai lá hầu hết là do thấp tim, là một biến chứng của nhiễm liên cầu khuẩn tan huyết beta nhóm A (group A beta-hemolytic streptococci , GABHS). Thấp tim thường gặp ở các nước đang phát triển vì hạn chế trong chẩn đoán và điều trị kháng sinh kịp thời.
Tăng huyết áp mạn có thể gây gallop T4 chứ không gây âm thổi tâm trương.
Nhồi máu cơ tim có thể gây hở van hai lá do tổn thương cơ nhú, tuy nhiên tình trạng này gây âm thổi thì tâm thu.
Bệnh nhân này đã 72 tuổi và triệu chứng mới khởi phát gần đây nên không nghĩ đến bệnh lý tim bẩm sinh.
Một số bệnh nhân thiếu máu cũng có âm thổi ở vùng van động mạch phổi, tuy nhiên tình trạng này gây âm thổi thì tâm thu.