HHHRM9

Bệnh nhân nam 62 tuổi tiền căn hút thuốc lá đến khám vì ho khan và khó thở 2 năm nay. Ông không có triệu chứng ngoài phổi. Tiền căn không ghi nhận tiếp xúc nghề nghiệp hay môi trường.

Khám lâm sàng ghi nhận ran ẩm hai đáy phổi và ngón tay dùi trống.

Cận lâm sàng:

  • X-quang ngực ghi nhận thâm nhiễm mô giữa và đáy phế trường.
  • Hiệu giá kháng thể kháng nhân (ANA) tăng ở mức 1:40.
  • Điện di protein huyết thanh ghi nhận protein miễn dịch đa giá. Hiệu giá yếu tố thấp (rheumatoid factor) cũng tăng ở mức 1:40.
  • CT-scan ngực ghi nhận hình ảnh tổ ong dưới màng phổi kèm dày vách phế nang ở thùy dưới hai bên kèm hạch trung thất hai bên kích thước 1.5cm. Không dấu kính mờ (ground-glass).

Điều trị nào dưới đây nhiều khả năng giúp cải thiện lâm sàng?

A. Azathioprine
 Chưa chính xác! 

Tìm đáp án đúng để được giải thích cụ thể.

B. Corticosteroid toàn thân
 Chưa chính xác! 

Tìm đáp án đúng để được giải thích cụ thể.

C. Cyclophosphamide
 Chưa chính xác! 

Tìm đáp án đúng để được giải thích cụ thể.

D. Corticosteroid toàn thân kèm azathioprine
 Chưa chính xác! 

Tìm đáp án đúng để được giải thích cụ thể.

E. Không cần điều trị
 Chính xác! 

Bệnh nhân này có thâm nhiễm mô kẽ chủ yếu ở vùng phổi dưới, không tiền căn tiếp xúc nghề nghiệp, diễn tiến triệu chứng 2 năm, và hình ảnh tổ ong ở ngoại biên nên chẩn đoán nghĩ đến nhiều nhất là xơ phổi vô căn (idiopathic pulmonary fibrosis, IPF).

Yếu tố tiên lượng tốt trong xơ phổi vô căn (thường là những bệnh nhân viêm phổi kẽ thông thường) bao gồm <50 tuổi, giới nữ, thời gian từ lúc biểu hiện triệu chứng đến lúc khám ngắn, dấu kính mờ trên CT-scan ngực, tăng tế bào lympho trong dịch rửa phế quản phế nang. Hô hấp ký trong IPF thường cho kết quả hội chứng hạn chế. Bệnh nhân IPF thường không đáp ứng với corticosteroid hay liệu pháp ức chế miễn dịch khác. Hiện tại chưa có điều trị nào đem lại hiệu quả rõ ràng. Oxy liệu pháp giúp cải thiện sống còn trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nhưng chưa ghi nhận lợi ích này trên bệnh nhân IPF. Trong một số trường hợp bệnh nhân IPF có người thân cũng mắc IPF giúp gợi ý yếu tố di truyền.