HHTNHH13

Bệnh nhân nữ 50 tuổi béo phì than phiền mất ngủ, ngủ ngày, và mệt mỏi.

Khảo sát giấc ngủ ghi nhận nhiều đợt giảm bảo hoà oxy máu động mạch, hoảng 30 đợt mỗi giờ, và cũng ghi nhận ngưng thở khi ngủ.

Điều trị nào dưới đây nên được lựa chọn cho bệnh nhân này?

A. Thông khí áp lực dương liên tục (CPAP) qua mũi
 Chính xác! 

Bệnh nhân này có ngưng thở khi ngủ (obstructive sleep apnea, OSA). Cơ đường hô hấp trên giảm trương lực khi bệnh nhân đang ở giai đoạn sâu của giấc ngủ (giai đoạn 3 và 4), khi đó khẩu cái mềm hạ xuống đáy lưỡi, dẫn đến tắc đường dẫn khí và bệnh nhân ngáy. Bệnh nhân sẽ có những đợt bị đánh thức nhỏ giúp cải thiện trương lực cơ và khai thông đường thở, nhưng đánh đổi lại là một giấc ngủ không sâu. Điều này dẫn đến triệu chứng ngủ ngày (do giấc ngủ nông vào ban đêm), tăng huyết áp (do tăng hoạt động hệ giao cảm), và thậm chí là bệnh tâm phế và tăng CO2 máu mạn (do thiếu oxy máu).

Xuất hiện ít hơn năm cơn ngưng thở mỗi giờ được xem là bình thường. Mức độ nặng của ngưng thở khi ngủ được đánh giá qua chỉ số ngưng thở/giảm thở AHI (apnea/hypopnea index) đo số lần ngừng thở mỗi giờ của bệnh nhân. AHI bằng 5-15 cơn/giờ là mức độ nhẹ, AHI bằng 16-30 cơn/giờ là mức độ trung bình, và AHI >30 cơn/giờ là mức độ nặng.

CPAP được khuyến cáo trong điều trị ngưng thở khi ngủ. Và cần chỉ định thở CPAP khi quyết định phẫu thuật, xem các đáp án khác để hiểu thêm vì sao không chọn những điều trị khác trong tình huống này.

B. Tạo hình lưỡi gà vòm miệng họng (Uvulopalatopharyngoplasty, UPPP)
 Chưa chính xác! 

Bệnh nhân này có ngưng thở khi ngủ (obstructive sleep apnea, OSA). Phẫu thuật UPPP mục đích là giảm tắc nghẽn đường thở nhưng phẫu thuật trên những bệnh nhân không chọn lọc chỉ đem lại hiệu quả ở <50% bệnh nhân. Cần chỉ định một điều trị khác trước khi quyết định phẫu thuật. Tìm đáp án đúng để được giải thích chi tiết.

C. Chế độ ăn giảm calo
 Chưa chính xác! 

Bệnh nhân này có ngưng thở khi ngủ (obstructive sleep apnea, OSA). Giảm cân cũng đem lại lợi ích và cũng nên được áp dụng; tuy nhiên, giảm cân đơn thuần cần nhiều thời gian và có thể là không đủ cho bệnh nhân.

D. Mở khí quản (tracheostomy)
 Chưa chính xác! 

Bệnh nhân này có ngưng thở khi ngủ (obstructive sleep apnea, OSA). Mở khí quản là lựa chọn cuối cùng ở những bệnh nhân nặng và kháng trị.

E. Thở oxy qua cannula mũi
 Chưa chính xác! 

Bệnh nhân này có ngưng thở khi ngủ (obstructive sleep apnea, OSA). Thở oxy đơn thuần không có tác dụng giữ đường thở không tắc nghẽn.