Chẩn đoán sơ bộ của bệnh nhân này không có bất thường (hoặc có thì không đặc hiệu) trên công thức máu và sinh hóa máu.

Đái tháo đường là một biến chứng của bệnh lý này, do đó HbA1C hữu ích trong chẩn đoán và theo dõi đái tháo đường, không giúp chẩn đoán xác định bệnh lý này.

Bệnh ứ sắt gây ra do bất thường gen HFE và các gen liên quan khác. Bệnh di truyền gen lặn trên nhiễm sắc thể thường và gây tăng hấp thu sắt tại ruột và tăng tổng lượng sắt dự trữ của cơ thể. Bệnh thường gặp nhất ở người da trắng với tỷ lệ là 1/250 người. Về lâm sàng, bệnh nhân thường biểu hiện gan to, và tăng sắc tố da gặp ở 90% bệnh nhân có triệu chứng tại thời điểm chẩn đoán. 25-50% trường hợp biểu hiện bệnh lý khớp.

Xét nghiệm tầm soát ban đầu gồm độ bão hoà transferrin (khả năng dự trữ sắt toàn phần) và nồng độ ferritin. Nếu độ bão hoà transferrin >40% ở nữ và >50% ở nam hoặc ferritin >300 mcg/L giúp ủng hộ chẩn đoán và gợi ý cần làm thêm xét nghiệm di truyền.

Bệnh nhân ứ sắt có công thức máu bình thường; nếu bệnh nhân không xơ gan thì kết quả tăng transaminase không đặc hiệu cho bệnh ứ sắt.

Bệnh nhân thiếu hụt alpha-1-antitrypsin sẽ biểu hiện bệnh lý gan nhưng không biểu hiện đái tháo đường hay bệnh lý khớp.

Xơ gan cũng là một biến chứng của bệnh lý này. Do đó, xạ hình gan lách có thể giúp phát hiện xơ gan nhưng không giúp phân biệt (loại trừ hay chẩn đoán) bệnh lý này với xơ gan.