Bệnh nhân nữ 45 tuổi tiền căn đái tháo đường type 2 nhập cấp cứu vì 2 ngày nay đau thượng vị, cường độ nặng, lan ra sau lưng và kèm theo buồn nôn và nôn. Hiện bà đang dùng insulin nhưng đã không tuân thủ trong vài tuần gần đây. Bà không uống rượu.
Xét nghiệm máu ghi nhận tăng lipid máu.
Chẩn đoán nghĩ đến nhiều nhất là gì?
Bệnh nhân viêm túi thừa cấp thường đau với cường độ ổn định và khu trú ở 1/4 dưới trái. Bệnh cảnh của bệnh nhân này gợi ý một nguyên nhân khác.
Viêm túi mật cấp khởi phát với cơn đau quặn mật dữ dội nhưng khu trú ở bụng trên; sau khi thành túi mật bị viêm, đau sẽ di chuyển đến hạ sườn phải và cường độ liên tục hơn. Bệnh cảnh của bệnh nhân này gợi ý một nguyên nhân khác.
Cơn thiếu máu mạc treo xảy ra do tắc nghẽn động mạch tạng do xơ vữa. Bệnh nhân thường có biểu hiện đau bụng sau ăn và sụt cân (gọi là “đau thắt ruột” – intestinal angina).
Bệnh thường gặp ở nam giới hơn nữ giới và thường mắc bệnh xơ vữa động mạch ở vị trí khác của cơ thể. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ.
Thường chẩn đoán bằng siêu âm Doppler mạch máu mạc treo và chụp CT mạch máu. Điều trị thường là thủ thuật can thiệp.
Bệnh cảnh của bệnh nhân này gợi ý một nguyên nhân khác.
Viêm tụy thường gây đau bụng dữ dội lan ra sau lưng. Đau bụng trong viêm tụy hầu như luôn đi kèm với buồn nôn và nôn.
Nguyên nhân thường gặp nhất là do dùng rượu lượng nhiều. Các nguyên nhân khác bao gồm sỏi mật, tăng lipid máu, một số loại thuốc (chẳng hạn như azathioprine và hydrochlorothiazide), chấn thương, và biến chứng của nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP).
Amylase và lipase huyết thanh thường tăng cao. Bệnh nhân này nghĩ nhiều có viêm tụy do tăng triglycerid máu. Tăng amylase nhẹ cũng có thể gặp ở bệnh nhân suy thận, viêm ruột thừa và quai bị.
Đau là triệu chứng đặc trưng nhất của hội chứng ruột kích thích (irritable bowel syndrome, IBS); thường là đau kiểu co thắt, không khu trú, và thường giảm đau sau khi đại tiện.
Tắc ruột cấp thường liên quan đến dính ruột do tiền căn phẫu thuật trước đó. Thường gặp ở những bệnh nhân cắt tử cung và cắt ruột thừa trước đó, tuy nhiên bất kỳ phẫu thuật nào liên quan đến đường vào phúc mạc đều có thể gây dính.
Bệnh nhân tắc ruột thường biểu hiện đau quặn bụng điển hình, nghĩa là không đau trong vài phút sau đó đau xuất hiện trở lại và đạt cường độ tối đa ngay. Đau quặn bụng thường gặp trong tắc ruột hơn trong bệnh lý mật hoặc bệnh lý thận (đau quặn mật và quặn thận thường đau liên tục).
Bệnh cảnh của bệnh nhân này gợi ý một nguyên nhân khác.