THRNRG2

Bệnh nhân nữ 65 tuổi đến khám vì thấy máu trong bồn cầu sau khi đi vệ sinh sáng nay, kèm đau bụng kéo dài vài giờ qua.

Tiền căn ghi nhận bệnh mạch vành đã được đặt stent phủ thuốc (drug-eluting stent hay DES) và dùng aspirin và clopidogrel. Bà cũng đang điều trị thoái hoá khớp với ibuprofen. Không ghi nhận sụt cân và chảy máu như vậy trước đây.

Khám lâm sàng ghi nhận:

  • Bệnh nhân đổ mồ hôi ít.
  • Sinh hiệu tư thế nằm: huyết áp 124/72 mmHg và nhịp 88 lần/phút.
  • Sinh hiệu tư thế đứng huyết áp là 94/52 mmHg và nhịp 110 lần/phút.
  • Bụng phẳng, không điểm ấn đau.

Sau khi được đặt đường truyền tĩnh mạch và truyền NaCl 0.9% và ổn định bệnh nhân, cần đề nghị hình ảnh học nào để chẩn đoán?

A. Nội soi đường tiêu hoá trên
 Chưa chính xác! 

Ở bệnh nhân này cũng có thể nghĩ đến viêm đại tràng do thuốc non-steroid (nonsteroidal-induced colitis) và chẩn đoán dựa vào nội soi đại tràng. Dựa vào bệnh sử máu đỏ khi đi vệ sinh thì lựa chọn đầu tay không phải là nội soi đường tiêu hoá trên.

B. Chụp X-quang bụng cản quang với barium
 Chưa chính xác! 

Có thể chụp X-quang bụng cản quang với barium để đánh giá viêm đại tràng và loại trừ carcinoma. Tuy nhiên đây không phải là lựa chọn đầu tay.

C. Nội soi đại tràng
 Chính xác! 

Bệnh nhân này nghĩ nhiều bị viêm đại tràng thiếu máu cục bộ (ischemic colitis), thường gặp ở bệnh nhân 50 tuổi trở lên. Yếu tố nguy cơ bao gồm các bệnh xơ vữa động mạch, bao gồm động mạch ngoại biên và động mạch vành.

Các đợt xuất huyết trong viêm đại tràng thiếu máu cục bộ thường đi kèm với đau bụng và tiêu chảy. Xuất huyết trong bệnh lý túi thừa (diverticulosis) thường không gây đau. Nên không có chống chỉ định nội soi đại tràng trên bệnh nhân này (nội soi đại tràng và X-quang đại tràng với barium là chống chỉ định tương đối trong viêm túi thừa cấp vì nguy cơ thủng đại tràng, do đó chỉ thực hiện thủ thuật 4-6 tuần sau đợt viêm cấp).

Trong viêm đại tràng thiếu máu, nội soi đại tràng cho thấy thay đổi viêm từ góc lách đến đại tràng xích-ma nhưng trực tràng thì bình thường.

D. Chụp X-quang bụng đứng
 Chưa chính xác! 

X-quang bụng đứng hay không sửa soạn thường thấy dấu ấn ngón tay cái (thumbprint sign), là hình ảnh dày thành niêm mạc đại tràng do viêm. Tuy nhiên độ nhạy không cao và chúng ta có nhiều công cụ tốt hơn.

E. CT scan bụng
 Chưa chính xác! 

CT bụng không nhạy và cũng không đặc hiệu trong chẩn đoán bệnh lý niêm mạc đại tràng.