TNRLTK7

Bệnh nhân nữ 27 tuổi nhập cấp cứu vì cơn hoảng loạn (panic attack).

Khám lâm sàng không ghi nhận bất thường ngoài trừ nhịp nhanh và nhip thở 30 lần/phút.

Kết quả điện giải đồ như sau:

  • Calci 10.0 mg/dL.
  • Albumin 4.0 g/dL.
  • Phospho 0.8 mg/dL.
  • Magie 1.5 mEq/L.
  • Khí máu động mạch như sau: pH 7.56, PCO2 21 mm Hg, and PO2 99 mm Hg.

Nguyên nhân nghĩ đến nhiều nhất gây hạ phospho máu trên bệnh nhân này là gì?

A. Hạ magie máu
 Chưa chính xác! 

Hạ magie máu đơn thuần làm tăng phospho máu do giảm tác động của hormon cận giáp.

B. Suy tuyến cận giáp
 Chưa chính xác! 

Suy tuyến cận giáp có thể gây giảm phospho máu nhưng cũng gây tăng calci máu.

C. Kiềm hô hấp kèm dịch chuyển phosphate vào nội bào
 Chính xác! 

Kiềm hô hấp là nguyên nhất thường gặp nhất của hạ phospho máu. Kiềm máu làm dịch chuyển phosphate từ ngoại bào vào nội bào.

D. Ăn uống kém
 Chưa chính xác! 

Bệnh nhân suy dinh dưỡng cũng có thể hạ phospho máu nặng, đặc biệt là trong giai đoạn nuôi ăn lại (refeeding). Cụ thể, khi bệnh nhân suy dinh dưỡng bắt đầu bổ sung carbohydrate, insulin được tiết ra kích thích tế bào tổng hợp tăng tổng hợp protein và glycogen. Phospho là nguyên liệu cần thiết cho quá trình tổng hợp này nên được chuyển dịch vào trong nội bào, kết hợp với tình trạng phospho đã giảm từ trước do ăn uống kém dẫn đến hạ phospho máu nặng. Đây cũng là bằng chứng lâm sàng của suy dinh dưỡng.

Tuy nhiên, suy dinh dưỡng hầu hết đều gây hạ albumin máu nhưng bệnh nhân trong tình huống này có albumin là 4 g/dL nên không nghĩ nguyên nhân này.

E. Thiếu vitamin D
 Chưa chính xác! 

Thiếu vitamin D ít gặp ở bệnh nhân ở độ tuổi này và bệnh nhân cũng thường kèm hạ calci máu.