TNTTTC11

Bệnh nhân nam 74 tuổi đến khám vì mệt mỏi và yếu cơ 1 tuần nay.

2 năm trước, ông được phẫu thuật cắt thận phải vì carcinoma tế bào thận. 3 tháng trước, ông được chẩn đoán di căn phổi và đã khởi động điều trị với sunitinib.

Ngoài ra, ông cũng có tăng huyết áp và bệnh thận mạn giai đoạn 3 với creatinine nền là 1.6 mg/dL (độ lọc cầu thận ước đoán là 42 mL/phút/1.73m2). Thuốc đang dùng mỗi ngày gồm amlodipine 10 mg, furosemide 20 mg, sunitinib 50mg (mới dùng lại sunitinib trong 3 tuần nay vì ngưng 2 tuần sau khi kết thúc một chu kỳ).

Khám lâm sàng:

  • Bệnh nhân trông mệt mỏi nhưng không đến mức suy kiệt. Phù trước xương chày 1+ hai chân.
  • Huyết áp 178/96 mmHg.
  • Nhịp tim 90 lần/phút.
  • Nhịp thở 16 lần/phút.
  • Nhiệt độ 37.4 độ C.
  • Cân nặng 87 kg (BMI 25.4).
  • Da niêm nhạt kèm nhiều tổn thương ban đỏ rải rác hai chi dưới.
  • Khám tim, nhịp tim đều kèm âm thổi tâm thu cường độ 2/6.
  • Phổi nghe ran nổ rải rác.
  • Gan không to, bụng không điểm ấn đau, âm ruột bình thường.

Kết quả xét nghiệm máu như sau:

  • Hemoglobin: 6.8 g/dL
  • Số lượng bạch cầu: 8.7×10^9/L
  • Số lượng tiểu cầu: 37×10^9/L
  • Natri: 141 mEq/L
  • Kali: 5.6 mEq/L
  • Clo máu: 108 mEq/L
  • Bicarbonate: 21 mEq/L
  • BUN huyết thanh: 62 mg/dL
  • Creatinine huyết thanh: 4.7 mg/dL
  • Calci: 97 mg/dL
  • Phosphorus: 4.9 mg/dL
  • Albumin: 3.2 g/dL
  • Lactate dehydrogenase: 540 U/L

X-quang ngực thấy nhiều sang thương nốt nhỏ hai phế trường và kích thước nhỏ hơn so sánh với kết quả 3 tháng trước.

Chẩn đoán nghĩ đến nhiều nhất gây tổn thương thận cấp trên bệnh nhân này là gì?

A. Bệnh lý huyết khối vi mạch (thrombotic microangiopathy, TMA)
 Chính xác! 

TMA là tác dụng phụ quan trọng của thuốc ức chế yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (vascular endothelial growth factor hay VEGF) như sunitinib.

Bệnh nhân thường biểu hiện thiếu máu tán huyết, giảm tiểu cầu, và suy thận.

B. Hoại tử ống thận cấp (acute tubular necrosis, ATN)
 Chưa chính xác! 

ATN không giải thích được thiếu máu tán huyết và giảm tiểu cầu nặng trên bệnh nhân này.

C. Tắc mạch thận do mảng xơ vữa (atheroemboli)
 Chưa chính xác! 

Tắc mạch thận do mảng xơ vữa không gây thiếu máu tán huyết và giảm tiểu cầu nặng.

D. Viêm đa mạch vi thể (microscopic polyangiitis)
 Chưa chính xác! 

Viêm đa mạch vi thể cũng có thể biểu hiện hiện thiếu máu và tổn thương thận cấp, nhưng thường không kèm giảm tiều cầu nặng.

E. Hội chứng Goodpasture
 Chưa chính xác! 

Thiếu máu tán huyết và giảm tiểu cầu nặng không gặp trong hội chứng Goodpasture.