Bệnh nhân nam 72 tuổi hậu phẫu ngày 3 mổ bắc cầu động mạch đùi khoeo bên trái thì khởi phát tổn thương thận cấp thể thiểu niệu.
Diễn tiến bệnh như sau:
- Tiền phẫu 2 ngày, bệnh nhân được chụp CT động mạch chi dưới.
- Trong cuộc mổ, có vài thời điểm huyết áp tâm thu giảm xuống 80-89 mmHg.
- Hậu phẫu ngày 1, biland dịch dương 4L.
- Hậu phẫu ngày 2-3, lượng nước tiểu qua sonde tiểu thu được là 200 mL dù đã được truyền dịch.
Thuốc dùng gần đây bao gồm insulin, metoprolol, aspirin, simvastatin, và fentanyl. Ngoài bệnh động mạch ngoại biên, tiền căn cũng ghi nhận đái tháo đường type 2 8 năm, tăng huyết áp, tăng lipid máu, và bệnh mạch vành. 1 tháng trước, creatinine nền là 1.1 mg/dL và tỉ lệ albumin:creatinine niệu là 28 mg/g (ngưỡng tham chiếu là <17 mg/g).
Khám lâm sàng hôm nay:
- Huyết áp 107/60 mmHg, mạch 68 lần/phút, và nhiệt độ là 37.1 độ C.
- Khám tim ghi nhận nhịp tim đều. Nghe được âm thổi tâm thu, cường độ 3/6 ở bờ phải xương ức, không có tiếng cọ màng tim hay gallop.
- Khám phổi ghi nhận rale nổ lan tỏa hai bên.
- Bụng mềm, không điểm ấn đau.
- Phù mềm (2+) hai chân. Mạch bàn chân hai bên nảy nhẹ.
Kết quả creatinine hậu phẫu ngày 1 là 1.2 mg/dL và ngày 3 là 3.2 mg/dL. Nhuộm gram nước tiểu âm tính. Đang chờ kết quả tổng phân tích nước tiểu (TPTNT) và soi cặn lắng (SCL) ngày hôm nay.
Bạn kỳ vọng kết quả TPTNT và SCL sẽ thay đổi như thế nào trên bệnh nhân này?
A. TPTNT bình thường.
SCL thấy ít trụ hyaline.
Chưa chính xác!
Tìm đáp án đúng để được giải thích chi tiết.
B. TPTNT protein 4+.
SCL thấy ít mỡ tự do.
Chưa chính xác!
Tìm đáp án đúng để được giải thích chi tiết.
C. TPTNT protein 2+, blood 3+.
SCL 41-50 hồng cầu, ít trụ hồng cầu.
Chưa chính xác!
Tìm đáp án đúng để được giải thích chi tiết.
D. TPTNT protein trace, blood trace, nitrite và leukocyte esterase dương tính.
SCL thấy 1-3 hồng cầu, 51-100 bạch cầu, ít trụ bạch cầu.
Chưa chính xác!
Tìm đáp án đúng để được giải thích chi tiết.
E. TPTNT protein 1+.
SCL thấy <3 hồng cầu, 4-10 tế bào biểu mô ống thận.
Chính xác!
Biểu hiện lâm sàng của tổn thương thận cấp thể thiểu niệu trên bệnh nhân này điển hình cho hoại tử ống thận cấp (acute tubular necrosis, ATN).
- Yếu tố nguy cơ: tụt huyết áp trong lúc phẫu thuật, có thể kèm theo do sử dụng thuốc cản quang tiền phẫu 2 ngày.
- Biland dịch hẫu phẫu ngày 1 dương 4L (“vào nhiều hơn ra”). Sonde tiểu hậu phẫu ngày 2-3 chỉ thu được 200 mL.
- Creatinine tăng từ 1.2 mg/dL (hậu phẫu ngày 1) lên 3.2 mg/dL (hậu phẫu ngày 3). Trong khi, creatinine nền 1 tháng trước là 1.1 mg/dL.
- Khám lâm sàng gợi ý tình trạng quá tải dịch: âm thổi ở tim do tăng lưu lượng máu qua van, rale nổ lan tỏa hai bên, và phù mềm 2+ hai chân.
Do đó trên bệnh nhân này, kỳ vọng kết quả TPTNT trả về có tiểu protein mức độ nhẹ và SCL thấy tế bào biểu mô ống thận do tổn thương ống thận.