TNTTTC8

Bệnh nhân nam 73 tuổi tiền căn tăng huyết áp và ung thư tiền liệt tuyến di căn đến khám vì chóng mặt và yếu cơ.

Không ghi nhận bệnh thận trước đây, creatinine 2 tháng trước là 1.2 mg/dL. Thuốc đang dùng là lisinopril-hydrochlorothiazide 20mg-12.5mg 1 lần/ngày, tramadol 50mg 2-3 lần/ngày khi đau, vitamin tổng hợp, và leuprolide 30mg tiêm bắp mỗi 4 tháng.

Khám lâm sàng:

  • Bệnh nhân trông mệt mỏi.
  • Huyết áp 130/86 mmHg, nhịp tim 90 lần/phút, và nhiệt độ 36.9 độ C.
  • Phổi trong, tim không âm thổi và không gallop. Phù nhẹ trước xương chày.

Kết quả cận lâm sàng như sau:

  • Siêu âm thận không ghi nhận thận ứ nước.
  • Hemoglobin 11.1 g/dL.
  • Số lượng bạch cầu 7.5×10^9/L.
  • Số lượng tiểu cầu 187×10^9/L.
  • Sinh hóa máu:
    • Natri 142 mmol/L.
    • Kali 5.2 mmol/L.
    • Bicarbonate 22 mmol/L.
    • Clo 105 mmol/L.
    • Creatinine huyết thanh 3.2 mg/dL.
    • BUN huyết thanh 50 mg/dL.
    • Calci 3.3 mmol/L.
    • Albumin 3.9 g/dL.
    • Phospho 1.1 mmol/L.
  • Phân tích nước tiểu:
    • Dipstick protein 1+.
    • Soi cặn lắng: ít trụ hạt.
    • Natri niệu: 68 mEq/L.
    • Creatinine niệu: 31 mg/dL.

Nguyên nhân nghĩ đến nhiều nhất gây tổn thương thận cấp (acute kidney injury, AKI) trên bệnh nhân này là gì?

A. Bệnh thận màng
 Chưa chính xác! 

AKI là biến chứng quan trọng trong bệnh thận màng. Tuy nhiên bệnh nhân tiểu protein 1+, chưa đến ngưỡng thận hư nên không nghĩ có bệnh thận màng.

B. Hoại tử ống thận cấp
 Chính xác! 

Trụ hạt và phân suất bài niệu natri >3% (tính theo công thức bên dưới, bệnh nhân này có FENa là 4.9%) phù hợp với chẩn đoán hoại tử ống thận cấp.
FeNa = UNa x PCr x 100 / PNa x UCr

C. Mất nước
 Chưa chính xác! 

Bệnh cảnh không có đặc điểm nào gợi ý mất nước hay giảm thể tích tuần hoàn.

D. Tắc nghẽn
 Chưa chính xác! 

Siêu âm không thận ứ nước.

E. Hội chứng ly giải u (tumor lysis syndrome, TLS)
 Chưa chính xác! 

TLS là nhóm bất thường chuyển hóa xảy ra do biến chứng của điều trị ung thư, khi đó lượng lớn tế bào ung thư ly giải do điều trị sẽ phóng thích các thành phần tế bào vào máu. Bệnh nhân sẽ vào tăng acid uric máu, tăng kali máu, tăng phospho máu, tăng calci máu, và tổn thương thận cấp.

Có thể dùng tiêu chuẩn Cairo-Bishop để chẩn đoán TLS. Về tiêu chuẩn xét nghiệm, bệnh nhân này không thỏa tiêu chuẩn kali, phospho, và calci.