Tình huống lâm sàng –

Tràn dịch màng phổi


  • HHTDMP1

    Bệnh nhân nam 63 tuổi tiền căn khoẻ mạnh nhập viện sau 2 ngày ho, sốt lạnh run, và đau ngực kiểu màng phổi ở bên phải.

    X-quang ngực thấy thâm nhiễm thuỳ phổi phải và tràn dịch màng phổi phải.

    Chọc và phân tích dịch màng phổi được kết quả như sau:

    • Tế bào = 1110/mm3.
    • Glucose = 75 mg/dL (glucose huyết thanh = 85 mg/dL).
    • Protein = 4.0 g/dL (protein huyết thanh = 7.0 g/dL).
    • LDH = 400 U/L (LDH huyết thanh = 200 U/L, nồng độ bình thường = 100 – 200 U/L).
    • pH = 7.35

    Cơ chế bệnh sinh của tràn dịch màng phổi ở bệnh nhân này là gì?

    A. Tăng áp lực thuỷ tĩnh
     Chưa chính xác! 

    Giảm áp lực keo (ví dụ trong hội chứng thận hư) hoặc tăng áp lực thuỷ tĩnh (ví dụ trong suy tim sung huyết) sẽ gây tràn dịch màng phổi dịch thấm (transudate). Tuy nhiên lâm sàng của bệnh nhân này gợi ý viêm phổi và dịch màng phổi cũng là dịch tiết theo tiêu chuẩn Light.

    B. Giảm áp lực keo
     Chưa chính xác! 

    Giảm áp lực keo (ví dụ trong hội chứng thận hư) hoặc tăng áp lực thuỷ tĩnh (ví dụ trong suy tim sung huyết) sẽ gây tràn dịch màng phổi dịch thấm (transudate). Tuy nhiên lâm sàng của bệnh nhân này gợi ý viêm phổi và dịch màng phổi cũng là dịch tiết theo tiêu chuẩn Light.

    C. Tăng tính thấm màng phổi tạng
     Chính xác! 

    Tràn dịch màng phổi trên bệnh nhân này là dịch tiết theo tiêu chuẩn Light:

    • Tỉ lệ protein dịch màng phổi/huyết thanh (75/85) >0.5
    • Tỉ lệ LDH dịch màng phổi/huyết thanh (400/200) >0.6
    • LDH dịch màng phổi lớn hơn ⅔ giới hạn trên của LDH huyết thanh bình thường (400 >200×2/3).

    Kết hợp lâm sàng với bệnh cảnh viêm phổi nên giải thích hợp lý nhất cho tràn dịch dịch tiết này đó là tràn dịch màng phổi do viêm phổi (parapneumonic effusions hay PPE). PPE xảy ra ở khoảng 40% bệnh nhân viêm phổi do vi khuẩn; và dịch là dịch tiết do tăng tính thấm mao mạch màng phổi tạng và dịch mô kẽ di chuyển qua màng phổi tạng vào khoang màng phổi. PPE có thể đơn thuần hoặc phức tạp, PPE đơn giản thường vô trùng và dịch di chuyển tự do trong khoang màng phổi.

    Nếu vi khuẩn xâm nhập vào khoang màng phổi, bạch cầu trung tính di chuyển vào khoang màng phổi và chuyển hóa đường yếm khí làm hạ pH (<7.20) và đường (<60) của dịch màng phổi.

    D. Nhiễm vi trùng trong khoang màng phổi
     Chưa chính xác! 

    Bệnh nhân này có viêm phổi. Tuy nhiên tính chất dịch màng phổi của bệnh nhân gợi ý vi khuẩn vẫn chưa xâm nhập khoang màng phổi và đây là tràn dịch màng phổi đơn thuần.

    E. Xuất huyết trong khoang màng phổi
     Chưa chính xác! 

    Bệnh nhân này có viêm phổi. Tràn máu màng phổi thường xảy ra trên bệnh nhân chấn thương, ung thư, thuyên tắc phổi và hiếm gặp trong viêm phổi.

Chọn case: