Tổng quan
Tăng huyết áp nặng (>180/110) khi phẫu thuật thường gây huyết áp biến động nhiều trong quá trình phẫu thuật và có liên quan đến tăng tỷ lệ biến cố tim mạch liên quan đến phẫu thuật. Xem thêm bài “Đánh giá tim mạch trước phẫu thuật”.
Thuốc hạ áp mà bệnh nhân đang dùng trước phẫu thuật có thể có ảnh hưởng trong giai đoạn phẫu thuật.
- Khi bệnh nhân dùng nhóm chẹn β hoặc clonidine kéo dài, dừng điều trị các loại thuốc này có thể dẫn đến nhịp tim nhanh và tăng huyết áp phản ứng.
- Có bằng chứng cho thấy việc dừng các thuốc ức chế men chuyển angiotensin và thuốc ức chế thụ thể angiotensin II vào ngày phẫu thuật có thể làm giảm xuất hiện tụt huyết áp khi phẫu thuật. Nguyên nhân là do tác dụng của nhóm thuốc này làm giảm khả năng kích hoạt bù trừ của hệ thống renin-angiotensin trong phẫu thuật.
Chẩn đoán
Cần theo dõi huyết áp thường xuyên trên bệnh nhân. Có thể sử dụng huyết áp kế cố định hoặc di động. Trong điều trị các trường hợp tăng huyết áp nặng, huyết áp cần được đo cả hai tay và dùng hai máy đo huyết áp để đảm bảo chính xác.
Điều trị
Tăng huyết áp trong giai đoạn hậu phẫu là vấn đề thường gặp và do nhiều nguyên nhân.
- Tất cả các nguyên nhân gây tăng huyết áp có thể điều trị được, như đau, kích động, tăng CO2, giảm oxy máu, tăng thể tích tuần hoàn, và bàng quang căng, nên được loại trừ hoặc điều trị.
- Huyết áp kiểm soát kém thứ phát do ngừng sử dụng thuốc bệnh nhân đang dùng trước đó trong giai đoạn hậu phẫu không phải là nguyên nhân hiếm. Vì vậy nên xem xét các thuốc bệnh nhân đang dùng trước đó.
- Một nguyên nhân hiếm gặp của tăng huyết áp khi phẫu thuật là u tủy thượng thận, đặc biệt nếu bệnh chưa được phát hiện. Bệnh nhân có thể xuất hiện cơn tăng huyết áp cấp tính khi phẫu thuật. Điều trị bằng phentolamine hoặc nitroprusside được khuyến cáo trong trường hợp này. Nếu nghi ngờ có bệnh này cần điều trị trước phẫu thuật để giảm nguy cơ. Đánh giá bằng kiểm tra nồng độ phenoxybenzamine trước phẫu thuật.
Nhiều loại thuốc hạ huyết áp đường tĩnh mạch có thể được dùng trên những bệnh nhân không dùng được đường uống. Thuốc clonidine dùng qua da cũng là một lựa chọn, tuy nhiên tác dụng ban đầu thường chậm.